Trong một bài viết về sổ nhật ký và Planner, mình đã nói về sự yêu thích của mình đối với cây bút mực và thói quen viết tay. Trong bài viết này, mình sẽ chia sẻ một số điều mình học được để cải thiện chữ viết tay mà vẫn duy trì tốc độ viết nhanh.

Tại sao mình hay viết tay trong thế kỷ 21?

Mặc dù viết tay cũng có những nhược điểm của nó như nó chậm hơn so với đánh máy và bạn sẽ mệt khi phải viết một nội dung dài. Vậy nên, sự kết hợp linh hoạt giữa viết tay và đánh máy là điều tất yếu. Viết tay phù hợp với những nội dung vừa phải, ghi chép cá nhân, viết nhật ký, lập kế hoạch, và brainstorming.

post25.1

Một cuốn sổ và một chiếc bút tiện hơn so với gõ chữ trên bàn phím

Cứ mỗi khi có một ý tưởng mới, mình vẫn quen lấy sổ và bút ra ghi lại. Điện thoại thì quá bé và không phải lúc nào cũng mở laptop ra được. Có những phần ghi chép cần có layout, viết, vẽ kết hợp thì dùng bút tiện hơn rất nhiều so với gõ bàn phím và dùng chuột.

Viết ra khiến mình thấy quyết tâm hơn đối với những dự định mình muốn thực hiện

Có lẽ bởi vì viết tay sẽ tốn công sức hơn so với đánh máy và gạch xóa cũng làm xấu bài notes nên mỗi lần viết xuống mình đều phải suy nghĩ kỹ, rồi viết thật cẩn thận. Giáo sư tâm lý học Jordan Peterson của đại học Toronto chỉ ra rằng viết tay là một hình thức của suy nghĩ, nó khuyến khích chúng ta chọn lọc thông tin một cách kỹ càng, từ đó giúp định hình những suy nghĩ, hành động, và nhận thức của bản thân. Chính điều này góp phần tạo động lực để bạn hoàn thành mục tiêu đề ra.

Mình không muốn lúc nào cũng phải nhìn màn hình điện thoại, máy tính mỗi khi muốn xem lại những gì mình đã ghi chép

Cũng giống như khi ghi chép, khi cần xem lại, mình có thể mang sổ ra xem lại thay vì mở máy tính và suy nghĩ xem mình đã để Notes ở folder nào. Dạo gần đây mình cũng bắt đầu tập ‘Digital Detox” giảm thiểu thời gian sử dụng điện thoại và máy tính để tránh xao nhãng, và cũng tốt hơn cho mắt và cổ của mình nữa.

Viết một tấm thiệp cho bạn bè rất vui

So với việc nhận một tin nhắn, một email thì một tấm thiếp đặc biệt trong dịp đặc biệt như sinh nhật, giáng sinh sẽ thấy ấm áp hơn. Nhớ hồi ở học ở London, mình vẫn hay ra Paperchase ngắm không biết bao nhiêu loại thiệp (thiệp sinh nhật, ngày của bố, ngày của mẹ, mừng đám cưới, mừng em bé mới sinh, mừng nhà mới, mừng công việc mới, xin lỗi, cám ơn…). Ngỡ rằng ở nước phát triển người ta quen với công nghệ hiện đại, nhưng không phải, những hòm thư đỏ chót vẫn là một biểu tượng của London và là một phần không thể thiếu trong cuộc sống người Anh.

Tập trung hơn và chậm lại giữa cuộc sống luôn vội vã

Giữa những ngày tất bật chuyện công việc, chuyện gia đình, gặp gỡ bạn bè và vô vàn những chuyện vụn vặt khác, mình luôn tự hỏi tại sao mình phải vội vã, liệu mình có thể suy nghĩ kỹ hơn, tập trung hơn, dành nhiều thời gian hơn cho việc ghi lại những cảm xúc của bản thân, viết ra những dự định và kế hoạch. Khi mình viết tay, mình chỉ có một cây bút và tờ giấy. Không có một tin nhắn nào cắt ngang, không có một ngón tay nào quen lướt vội tắt app Notes đi để mở sang apps khác. Mình chỉ tập trung vào 1 việc, đó là viết và viết mà thôi.

Nhiều nghiên cứu còn chỉ ra rằng viết tay giúp bạn sáng tạo, cải thiện trí nhớ, giảm căng thẳng và lo âu, nâng cao hiệu quả học tập. Khi bạn bạn thực hiện bài thi trên giấy, nếu đã quen viết tay thì đi thi cũng thoải mái, tự tin hơn khi đi thi.

Hand writing (2)

Đặc điểm của những nét chữ “ưa nhìn”?

Ở đây mình nói là “ưa nhìn” vì mình nghĩ không có một tiêu chuẩn nào gọi là “đẹp chuẩn mực”. Chữ viết tay mang một dấu ấn cá nhân hơn là theo khuôn mẫu. Khi mình bắt đầu viết chữ nghiêng, chỉ vì mình thấy tay mình đưa nét như vậy thấy thuận hơn cũng là một chủ đề bàn tán giữa giáo viên và phụ huynh. Nhưng giờ đây, khi không còn viết để “đi thi vở sạch chữ đẹp” hay để “đạt điểm 10 môn chép chính tả nữa” thì mình thấy chữ viết tay không đơn giản chỉ là “O tròn như quả trứng gà”. Như bạn thấy về kiểu viết Spenceriance mà mình đã giới thiệu, kiểu như khác xa so với sự chỉn chu của Copperlate, nhưng nét chữ vô cùng phóng khoáng và sang trọng.

Có lần, chị ở công ty phàn nàn, sao con mình viết thế này mà cô giáo cho có 7 điểm. Mình nhìn chữ bé viết rất đẹp rồi, cũng chẳng hiểu cô giáo còn đòi thế nào. Mà trong khi chữ cô viết mẫu, chữ O tròn như quả bóng như không phải quá trứng. Suy cho cùng, đẹp hay xấu là do thẩm mỹ của từng người. Sổ tay, nhật ký là của riêng bạn, nên hãy viết con chữ mà bạn thấy hài lòng.

Dù không bắt buộc phải theo một khuôn mẫu nào, những nét chữ “ưa nhìn” sẽ có những đặc điểm sau:

  • Dễ nhìn: Dù có viết bay bổng, uốn lượn thế nào thì chữ viết cũng là để truyền tải nội dung nên cần rõ ràng, dễ đọc
  • Dễ viết và có thể viết nhanh: Dù ta có muốn sống chậm nhưng cũng vẫn cần nhớ, thời gian là vàng là bạc.
  • Nhất quán: Không nhất thiết bạn phải viết theo một font cụ thể nào (bạn có thể sáng tạo font của riêng mình), nhưng các chữ phải đều nhau. Ví dụ, độ nghiêng chiều rộng, cao của con chữ, các nét móc phải nhất quán, tất cả các chữ a trong bài viết phải giống nhau.

Những điều bạn cần để có thể cải thiện chữ viết

Những con chữ bay bay bổng trên những trang giấy thơm đầy màu sắc luôn có sự cuốn hút riêng và sẽ khiến việc viết trở nên thú vị hơn. Thực ra ngày học tiểu học, danh sách học sinh được đi thi vở sạch chữ đẹp không có tên mình đâu. Với kinh nghiệm của một người viết chữ xấu và đã dẹp dần lên mình có rút ra một số điều quan trọng khi bạn muốn cải thiện chữ viết.

Một chiếc bút phù hợp

Mình đảm bảo là chữ viết chưa hài hòa không phải do tay bạn đâu mà là do chiếc bút của bạn chưa phù hợp. Hồi cấp 2, cô giáo của mình đã cấm cả lớp viết bút bi vì sợ bút bi làm xấu chữ. Theo kinh nghiệm của mình thì bút cần tránh là bút ngòi to. Bút ngòi to hợp để ký còn khi viết thì mình không hiểu tại sao cùng tay mình viết mà xấu thậm tệ, dù đó là bút bi hay bút mực.

Nếu bạn dùng bút Fountain pen (bút máy ngòi cứng hơi tròn ở đầu), ngòi bút sẽ có nhiều cỡ từ 0.3 đến 1.2mm. Mình thấy bút càng nhỏ càng dễ viết nhé vì chữ mình viết nhỏ, nét mảnh cũng rõ từng nét hơn. Hãy chọn một cây bút ngòi trơn, ra mực đều màu và giữ gìn cây bút đó cẩn thận nữa.

Chiếc bút mình hài lòng nhất là Preppy Platinum Fountain Pen ngòi 0.3. Bút Made in Japan, có giá 75.000 VNĐ, đủ màu từ những màu cơ bản như xanh lam, đen, tím đến màu rực rỡ như cam, xanh lá cây, đỏ, hồng. Chiếc bút mình phải ước rằng giá như hồi cấp 2, cấp 3 mình có một chiếc. Các dòng bút cao cấp hơn bạn có thể tham khảo Lamy Safari (ngồi EF là loại ngòi nhỏ nhất, giá khoảng 800.000 VNĐ, hoặc TWSBI Eco có giá khoảng 800 ngàn đến hơn 1 triệu đồng. Lamy hiện có cửa hàng chính hãng tại Hà Nội, bạn có thể đến xem và thử bút với rất nhiều dòng bút, màu sắc và mực đi kèm. Nói đến mực viết thì vô vàn lựa chọn đầy màu sắc.

Ngoài ra, còn một số dòng hãng bút cao cấp khác như Waterman, Mont Blanc, Kaweco có giá khá cao, có chiếc lên đến cả chục triệu đồng nhưng chất lượng thì miễn chê. Bạn có thể mua bút tại các cửa hàng chính hãng tại Việt Nam. Tùy vào ngân sách bạn có thể chọn cho mình chiếc bút phù hợp. Một khi đã thích viết bút mực thì chiếc bút bạn còn thương như bảo bối. Dưới đây là bài review một số cây bút máy mình dùng.

51114502842_d7ce0b5bc5_o
Bút của mình, mỗi cây mình viết một màu khác nhau, nhưng mình dùng cây màu tím thường xuyên nhất

Giấy/ vở

Quan trọng thứ 2 là giấy. Có những loại giấy khiến chữ bạn xấu hơn (và chúng vô cùng phổ biến). Nguyên nhân chủ yếu là do chất kiệu giấy không êm ái cho cảm giác viết và giấy bị nhòe khi viết bút mực. Định lượng giấy thường đo bằng msg, tầm khoảng 100msg là giấy khá ổn, nhưng điều đó không có nghĩa là viết không nhòe đâu nhé. Một số giấy rất dày nhưng viết vẫn nhòe. Hiện tại, để luyện chữ viết, mình đang dùng vở viết ô li của Hồng Hà (vở của học sinh tiểu học có kẻ sẵn ô nhỏ, rất tiện) và sổ Dot. Khi chọn giấy và vở viết, hãy mình cần chú ý đến chất liệu giấy và thiết kế của sổ để tay bạn có thể thoái mái hơn.

Link mua sổ:

Mực

Hãy chọn màu mực ưa nhìn mà bạn thích nhất. Thường mực đen sẽ khiến trang giấy màu tối hơn. Bạn có thể tham khảo các mực viết ở bài dưới đây:

Một mẫu chữ chuẩn chỉnh để học theo

Bạn có thể tìm một font chữ viết tay trên www.1001fonts.com, download font về máy tính, viết font chữ trên MS Word rồi bắt chước theo font chữ đó.

handwriting
Một số font theo Designbold gợi ý

Bạn nên bắt đầu với nét cong, thẳng, chéo, oval. Nâng dần tốc độ viết, luyện tập thường xuyên để cổ tay dẻo hơn. Sau đó, luyện vết từng chữ cái viết thường và chữ cái viết hoa từ a đến z. Lưu ý là tiếng việt có dấu nên bạn cần tự thêm dấu cho một vài chữ. Từ file word bạn cũng có thể tự tạo worksheet cho riêng mình, bằng cách in chữ màu nhạt rồi viết đè lên.

Nếu bạn muốn tập viết chữ Business Cursive (kiểu Spenceriance dành cho bút máy) thì có thể tham khảo workshop online miễn phí dưới đây:

Giữ bản sắc của riêng mình

Nếu bạn thấy mình luyện mãi mà chữ vẫn không giống chữ mẫu, không sao cả vì bạn vừa tạo ra một font chữ của riêng mình với những nét uốn, nghiêng, thẳng cong rất đặc trưng. Một số điểm nhấn khiến nét chữ trở nên đặc biệt nằm ở các nét móc, nét khuyết của chữ h và chữ g. Chữ mình thì mình còn nhấn một chút ở dấu ngang của chữ t nữa.

Một chút kiên trì

Ban đầu sẽ hơi mất thời gian một chút. Bạn cần viết chậm rãi để làm quen với nét chữ. Sau khi đã luyện từng con chữ, mỗi ngày chỉ cần 1 câu quote để luyện tập thôi, mình chắc chắn bạn sẽ tiến bộ rất nhanh. Sau 1 tuần sẽ thấy rõ sự khác biệt. Nếu bạn cần list những câu quotes để luyện tập có thể ghé qua @_smallstepseveryday_ trên instagram nhé.

Don’t look for shortcuts. There are no surefire ways to achieve true excellence in writing that work every time for every student. Progress is won through hard work and determination.

D. T. Grimes

Show your work

Có rất nhiều chỗ để bạn thực hành, từ cuốn sổ ghi chép bài giảng, sổ nhật ký, sổ kế hoạch, viết thiệp sinh nhật, thiệp đám cưới. Và sau một thời gian, bạn sẽ thấy rằng không chỉ nét chữ của bạn đẹp hơn mà bạn vừa trở nên kiên nhẫn hơn nữa đấy.

Trên đây là kinh nghiệm cải thiện chữ viết tay của mình, nếu có bất cứ câu hỏi nào về giấy, bút, tài liệu luyện chữ đừng ngại comment vào bài viết nhé.

Một số bài viết tham khảo:

  1. 16 powerful benefits of writing by hand 
  2. How to improve your handwriting  
  3. Handwriting vs typing: is the pen still mightier than the keyboard?