Có nhiều người nói rằng, Flow kể về hậu tận thế sau đại hồng thuỷ. Nhưng theo cảm nhận của mình thì những hình ảnh trong Flow giống như một cơn lũ lớn, có sự lặp lại, nước dâng nhanh và cũng rút nhanh, rồi lại dâng lên. Nó giống như những đợt lũ hàng năm. Nhưng vì phim hoàn toàn không có lời thoại, cũng chẳng có lời giải thích gì. Tậm chí còn không có sự xuất hiện của con người nên nhiều diễn biến trong phim cũng “nằm ngoài” những logic hay phản ứng thông thường của chúng ta. Bởi vậy, tất cả những thông điệp đều tuỳ vào cảm nhận của mỗi người.

Tóm tắt nội dung phim Flow

Mình cũng tò mò, thỉnh thoảng đọc mấy truyện thảm hoạ, tận thế, nhưng đôi khiu mình cảm thấy khi người ta nói quá nhiều đến những vấn đề đó chỉ reo rắc đến nỗi sợ, hoài nghi, những năng lượng rất tiêu cực. Nếu trong Flow là hậu tận thế, tại sao chó mèo vẫn sống được, còn con người lại biến mất? Theo sự “suy diễn” của mình, thì bối cảnh phim là khi những con người trong ngôi làng bỏ lại nhà cửa, tài sản, đất đai để đi đến vùng đất khác tránh cơn lũ đang ập đến. Tuy nhiên, một số loài động vật bị bỏi lại trong đó có mèo đen và những chú chó.

Hồi 1: Trước khi mèo đen lên thuyền

Mở đầu phim, mèo đen ở trong ngôi nhà một mình, nằm trên chiếc giường thoải mái quen thuộc của nó. Mãi về sau, mèo phải ra ngoài kiếm ăn. Khi ra đến bờ suối, mèo bắt gặp đàn chó đang bắt cá ăn. Khi những chú chó bắt đầu tranh giành nhau chiến lợi phẩm, con cá văng ra ngoài, và mèo bắt được, cắp con cá và chạy. Đàn chó đuổi theo. Trong hành trình rượt đuổi, những con vật bắt gặp đàn hươu chạy lại ngược chiều để tránh cơn lũ ập tới.

Trong đàn chó, có một chú chó vàng tỏ ra rất thân thiện và muốn làm bạn với mèo đen, theo mèo đen về tận đến nhà. Khi nước ngày một dân cao nhanh chóng, mèo dứng trên nóc nhà. Những chú chó tìm được một chiếc thuyền. Chú chó vàng ngỏ ý mời mèo đen lên thuyền nhưng mèo đen từ chối. Mèo ở lại ngôi làng, trèo lên vị trí cao nhất có thể. Khi mèo trèo lên đỉnh của bức tượng mèo khổng lồ, nhưng rồi nước cũng dâng lên nhấn chìm cả bức tượng khổng lồ.

Hồi 2: Các loài vật được cứu trên chiếc thuyền của Capybara

Lúc này, một chiếc thuyền khác xuất hiện, trên thuyền có Capybara, một con vật hiền lành. Một lúc sau, trên thuyền xuất hiện con chim trắng, loài chim ăn rắn. Mèo thấy chim nên hoảng sợ, nên quyết định nhảy khỏi thuyền nhưng bị đuối nước. Trong lúc đang chìm và trôi dạt, mèo được một con cá voi khổng lồ đặt trên lưng, nhô lên mặt nước. Khi đang ở trên lưng cá voi, chú chim trắng bắt lấy mèo đen và đưa mèo trở lại chiếc thuyền. Con thuyền đi thêm một đoạn, Capybara gặp vượn cáo, lúc này vượn cáo đang cố gắng thu gom những món đồ vào giỏ, nhưng Capybara đã kéo cái giỏ lền thuyền như nhắc vượn cáo ngừng thu thập đồ đạc và nhảy lên thuyền trước khi nước dâng cao. Lúc này, mèo cũng gặp lại chó vàng và tất cả cùng lên thuyền.

Sáng hôm sau, thuyền đi qua vùng đất của đàn chim trắng bắt rắn. Đàn chim không mấy thân thiện muốn tấn công mèo đen, và những con vật trên thuyền. Lúc này, chú chim trắng đã từng xuất hiện cùng đoạn với cá voi vừa rồi, đứng ra chiến đầu với đồng loại để bảo vệ mèo con. Vì việc này, chim trắng đã bị đuổi khỏi đàn và bị chim đầu đàn đạp gẫy đôi cánh. Từ đây, chim trắng lên thuyền cùng mèo đen, Capybara, chó vàng, và vượn cáo, với vai trò lãnh đạo con thuyền. 

2

Giữa hành trình, những loài vật cũng có những mâu thuẫn. Khi chó trắng rất hiếu động, muốn được chơi đùa với quả bóng thuỷ tinh, vô tình làm phiền chim trắng khiến chim trắng bực tức, ném quả quả bóng thuỷ tinh xuống nước. Như đã nói từ đầu, vượn cáo rất thích thu thập đồ bỏ vào cái giỏ, trong đó có 2 món nó thích nhất là quả bóng thuỷ tinh và cái gương. Khi thấy đồ của mình bị ném xuống nước, vượn cáo bực tức túm lấy chim trắng. Hai con vật xô xát gần khu vực điều khiển khiến cột buồm thì vướng cáo cây, thuyền bị mắc kẹt.  Tại đây, mèo bắt đầu học bơi, bắt cá dưới sự hướng dẫn của Capybara. Con cá voi xuất hiện, lộn nhào trên mặt nước và nhờ sóng mà nó tạo ra, con thuyền hết bị mắc kẹt và lại đi tiếp.

Thuyền đi tiếp và bắt gặp những chú chó ở đầu phim đang mắc kẹt ở một ngôi nhà hoang khi nước vẫn tiếp tục dâng cao. Chim trắng từ chối cho những con chó lên thuyền vì đã nhìn thấy trước được sự bất tiện có thể xảy đến. Tuy nhiên, những con vật còn lại tha thiết thuyết phục chim trắng cho đàn chó lên thuyền, và chim trắng đành chấp nhận. Khi đàn chó lên thuyền cũng là khi những mâu thuẫn ập đến, đàn chó làm phiền những con vật khác và đỉnh điểm là đánh vỡ chiếc gương yêu thích của vượn cáo.

Sau đó, thuyền gặp bão lớn, khi chao đảo, mèo bị rơi ra khỏi thuyền, may mắn dạt vào một hòn đảo. Chú chim với đôi cánh bị thương cũng bay lên hòn đảo đó. Đây là lần cuối chim trắm xuất hiện. Nó đi lên chỗ cao nhất của hòn đảo rồi từ từ được ánh sáng dẫn lên thiên đuờng.

Hồi 3: Rước rút

Chú mèo quyết định quay lại chỗ con thuyền, lúc này nước bắt đầu rút nhanh để lộ ra khu rừng. Mèo đen đi lại trong rừng gặp đàn vượn cáo. Sau khi nhận ra mèo đen, vượn cáo dẫn mèo đen ra chỗ con thuyền, nơi Capybara và đàn chó đang bị mắc kẹt trên cây cheo leo giữa vực sâu. Capybara và mèo là những người ở trên thuyền cuối cùng, khi mà cành cây sắp gẫy. Đàn chó và vượn cáo giữ lấy dây thừng kéo thuyền lại gần vách đá. Nhưng khi đang kéo dây thừng, đàn chó lại bị mất tập trung, bỏ đi đuổi theo một con thỏ chạy qua. May mà chó vàng và vượn cáo vẫn nỗ lực cứu đưọc Capybara và mèo đen. Con thuyền theo cành cây gẫy rơi xuống vực. 

1394293

Khi bốn con vật đang vui đùa, mèo đen thấy đàn tuần lộc lại chạy qua như cảnh đầu phim, báo hiệu cơn lũ ập tới. Mèo lại chạy vào rừng sầu rồi phát hiện ra cá voi bị mắc cạn đang thoi thóp trong rừng. Mèo đen đã lại gần tỏ lòng thương cảm với cá voi. Bộ phim kết lại khi 4 con vật: mèo đen, Capybara, vượn cáo và chó vàng đứng cạnh nhau, nhìn xuống hình ảnh phản chiếu của mình trên mặt nước và sau credit là hình ảnh cá voi vẫy vùng trên mặt nước dưới ánh chiều vàng rực.

Những cảm nhận của mình

Khi xem Flow, dù phim không có lời thoại, nên khó có những cao trào. Khi xem, mình đang ngồi trên máy bay, việc một bộ phim không có lời thoại cũng dễ khiến mình thấy chán. Nhưng Flow không quá dài, và những sự kiện xảy ra nối tiếp nhau, đủ để tạo nên những cung bậc cảm xúc. Mình thấy lo khi nhìn mèo con từ chối lên thuyền với những chú chó một mình chống chói với mặt nước dâng lên, thấy thương khi chó trắng cố gắng bảo vệ muốn choiw với mèo đen mà toàn bị phớt lờ, thấy buồn cười khi thấy vượn cáo cố gắng thu gom đồ đạc trước khi lên thuyền, thấy đau khi chim trắng khi đồng loại đạp gẫy cánh, và thấy sôi sục khi đàn chó làm vỡ chiếc gương của vượn cáo. Con vật mang cho mình cảm giác thân thuộc nhất có lẽ là vượn cáo.

Những liên tưởng

Khi xem Flow, mình thấy giống cảm giác khi xem Life of Pi, với rất nhiều những điều trùng hợp, một chiếc thuyền lênh đênh, đặc biệt là cảnh con cá voi chồm lên mặt nước. Câu chuyện phim của cả Flow lẫn Life of Pi cũng tạo cho mình có chút rối bời, vì tất cả diễn ra đều mù mờ, chẳng một lời giải thích. Phim này đang xem tự nhiên có người vào hỏi “Sao lại thế” thì bực mình lắm luôn. Cảm giác khi xem đến cuối Life of Pi cũng vậy, đây có thể là sự thật, hoặc chỉ là một giấc mơ, tuỳ niềm tin của mỗi người. Câu chuyện trong Flow, có thể là ngày tận thế, một cơn lũ, hay đơn giản chỉ là tưởng tượng của tác giả. Khi xem phim, mình sẽ không cố gắng đi tìm “cái thực”, mà cố gắng trôi theo đến cuối hành trình và tự hỏi bản thân mình cảm thấy ra sao, cảm nhận được thông điệp gì.

Nhiều khán giả cũng nhanh chóng liên hệ Flow với những điển tích tôn giáo như con thuyền Noah cứu con người trong đại hồng thuỷ hay trong Phật giáo, con thuyền là biểu tượng cho sự giác ngộ, giúp con người vượt qua những khó khăn, khổ đau của cuộc sống trần thế, biển khổ luân hồi, để tiến tới bờ bên kia, đó là bờ giác ngộ, giải thoát. Còn với mình, ngay từ cái tên Flow, mình đã nghĩ ngay đến triết lý của Lão Tử. Trong triết lý của Lão Tử có định nghĩa về “dòng chảy” cùng với Vô vi. Lão Tử dùng hình ảnh dòng nước xuôi dòng để minh họa cho cách sống hài hòa với tự nhiên và nguyên tắc hành xử mềm mại nhưng mạnh mẽ.

653713

Phần này thì là suy ngẫm của mình thôi, chứ mình nghĩ nếu bảo các nhà làm phim Latvia cài cắm những ẩn dụ của Đạo Phật, Đạo Lão trong phim thì khập khiễng quá. Nhưng phải chăng quy luật tự nhiên, quy luật của cuộc sống thì đâu cũng vậy, chỉ là ở phương diện Á Đông khiến mình dễ dàng liên hệ với những triết lý Phương Đông hơn, còn một người phương Tây sẽ liên hệ với điển tích trong Kinh thánh.

Nhưng tất cả những câu chuyện đó mang tới cho chúng ta thông điệp gì?

Sự tử tế

Nếu có thể dùng một từ để miêu tả bài học lớn nhất của mà mình học được sau bộ phim, đó có lẽ là từ “tử tế”. Từ đầu đến cuối phim, những nhân vật đều chọn sự tử tế, giúp đỡ lẫn nhau. Capybara cứu giúp mọi con vật khác lên thuyền, chia sẻ đồ ăn dù chúng toàn là những loài xa lạ, chú chim luôn bảo vệ mèo và những con vật khác mặc cho nó phải đầu tranh với đồng loại, rồi còn bị thương và đuổi ra khỏi đàn. Đây là đoạn mình cảm giác “sợ” và cảm động nhất, vì đôi khi bạn chọn sự tử tế, nghĩa là bạn chọn sự bị cô lập, bị ruồng bỏ bởi đồng loại của mình; và chú mèo thuyết phục chim trắng để đưa những chú chó khác lên thuyền dù những con chó đó đã từng đuổi bắt, hung dữ với mèo. Và cuối cùng là những con vật từ xa lạ trở thành bằng hữu giúp nhau thoát khỏi nguy hiểm. Chú mèo bày tỏ sự thương cảm với chú cá voi mắc cạn đã 2 lần cứu mình thoát khỏi hiểm nguy.  Bởi thế, cảnh cuối phim, khi 4 con vật xa lạ đứng cạnh nhau, sau những hiểm nguy của một hành trình rất dài chúng ta trải qua mình thấy rất cảm động. Mỗi loài đều khác nhau, chúng cũng có tính xấu như vượn cáo thì tham lam, Capybara thì nhút nhát nhưng chúng ở lại bên nhau vì sự tử tế.

Cảnh phim với đàn chó cũng cho mình những suy tưởng, khi nhìn từ đầu đến cuối phim, ngoài chú chó vàng ra, đàn chó không có một ưu điểm nào. Chúng tham lam, tranh giành thức ăn. Nhưng khi chúng bị gặp nguy, chú mèo khi ấy có thể nghe theo chim trắng mà không cứu chúng, nhưng rồi mèo đen vẫn chọn cứu những kẻ từng tấn công nó. Chó trắng chọn cứu đồng loại dù đó là những kẻ khác “lối sống” với mình. Và thậm chí, chúng cũng không hề bỏ một giây thở dài, khi những chú chó bỏ dây thừng khi mèo và Capybara đang chênh vênh giữa vực mà đuổi theo 1 con thỏ. Suy nghĩ ở đây, liệu có phải vì cuộc đời khó khăn mà chúng ta trở nên thờ ơ và liệu có phải vì cuộc đời tàn nhẫn mà chúng ta cũng trở nên tàn nhẫn và hận thù. Hay sự tử tế lớn hơn tất cả.

Xuôi dòng

Ngay từ tiêu đề Flow, phim đã rất rõ về sự xuôi dòng. Nước luôn chảy xuôi dòng, không cưỡng lại mà thuận theo tự nhiên. “Trên thế gian không có thứ gì yếu mềm như nước, nhưng lại không có thứ mạnh mẽ nào có thể thắng được”. Tương tự, con người nên biết hòa hợp với hoàn cảnh, không nên cưỡng cầu hay chống đối vô ích. Nước “lưu chuyển không ngừng”, biểu tượng cho sự biến đổi liên tục và không ngừng nghỉ trong cuộc sống, mọi thứ đều thay đổi và ta cần thích nghi linh hoạt.

Bởi sự xuôi dòng đó mà những con vật chấp nhận sự mất mát, và thay đổi, thích nghi. Mèo đen ban đầu muốn ở một mình, muốn ở lại mảnh đất quen thuộc, cũng phải chấp nhận sự rời bỏ và hoà hợp với tập thể. Nó chấp nhận sự xuất hiện và rời bỏ của chim trắng, loài từng bảo vệ, che chở cho nó, chấp nhận cả sự vĩ đại của cá voi khi nước dâng nhưng lại mắc kẹt khi nước rút. Vượn bỏ lại những vật chất đang thu thập dở để lên thuyền. Khi những con vật chọn sự tử tế để cứu bầy chó, chúng cũng phải chấp nhận những phiền phức mà đàn chó mang tới. Hay khi mèo con dạt vào hòn đảo, và nước rút, nó hoàn toàn có thể quay lại cuộc sống một mình như trước kia mà vẫn an toàn, hay nó cũng có thể chọn lên thiên đàng cũng chim trắng, nhưng sau cùng nó đã chọn quay lại con thuyền, bơi ra dòng nước, tiếp tục lênh đênh để đi tìm những người bạn của mình. Đó không chỉ là một hành động tử tế mà ta thấy mèo con đã thay đổi, thay vì một mình nó chọn làm đồng đội với những loài vật khác với nó để tiếp tục sinh tồn.

Sự phản chiều

Có rất nhiều cảnh trong phim các con vật nhìn hình phản chiếu của mình trong mặt nước hoặc trong gương. Nhất là vượn cáo, vì chiếc gương là vật yêu thích của nó. Nó đưa chiếc gương cho những con vượn cáo khác để chúng nhận ra đồng loại, hay khi vượn cáo nhìn kỹ vào trong gương rồi nhìn lại mèo đen để nhận ra nguời bạn từng vào sinh ra tử với nó. Sự phản chiếu ấy giống như một sự nhận ra, thấy rõ và nhắc nhở ta là ai, ta cần phải làm gì, dẫn đến những chuyến hoá.

Dù không có lời thoại, hay những con vật thì cũng không diễn nhiều, gần như tất cả những tâm tư tình cảm của những con vật thể hiện qua ánh mắt của chúng. Đặc biệt là đoạn mèo con nhìn thấy cá voi với ánh mắt lo lắng, rồi nó lại ngước lên đỉnh núi cao như tự hỏi liệu cá voi có thể lên đó rồi bay lên thiên đàng giống như chim trắng. Còn ánh mắt của cá voi lại bình tĩnh, như một người từng trải hiểu rằng mình không thể đứng ngoài quy luật tự nhiên.

Và cảnh phim cuối cùng khi sự phản chiếu không còn là đơn lẻ nữa mà là 4 con vật đứng cạnh nhau, mình thấy sự hoà hợp, thích nghi và đoàn kết để cùng sống sót. Ánh mắt chúng cũng không còn mở to đầy hốt hoảng, hoài nghi, lo sợ như lần đầu tiên chúng gặp nhau mà bình tĩnh nhìn xuống mặt nước phẳng lặng, cho dù đàn hươu vừa chạy qua, chúng cũng hiểu cơn lũ cũng sẽ lại ập đến bất cứ lúc nào. Nhưng có lẽ trong ánh mắt của chúng có một sự yên bình vì giờ chúng đã biết cách vượt qua con lũ đó và chúng không còn phải đương đầu một mình nữa.

Công thức của một bộ phim hay

Khi xem phim Flow là một cảm giác rất lạ, nơi mà mọi logic thông thường đều không còn quan trọng. Mình sẽ chẳng hỏi chuyện gì xảy ra, sao chó với mèo lại bảo vệ nhau, sao con chim trắng tự nhiên bảo vệ mèo, sao mèo nhà và chó lại ở trong rừng mà gặp Capybara và vượn cáo. Cũng như khi xem Life of Pi, cũng vẫn để lại cho mình một câu hỏi mơ màng rằng những gì xuất hiện trong truyện có thật hay không. Nhưng những điều đó chẳng quan trọng khi cảm xúc bị cuốn trôi theo dòng chảy.

Mình tìm hiểu về hành trình làm phim của đạo diễn người Latvia. Anh miệt mài vẽ từng hình ảnh, thu âm tiếng động vật và nhờ bạn hỗ trợ làm âm thanh, rồi dựng phim bằng phần mềm miễn phí. Latvia vốn không phải quốc gia nổi bật về kinh tế, chính trị, du lịch hay nền điện ảnh phát triển. Mình tự hỏi, điều gì khiến một bộ phim có thể thành công? Với Flow, đó không phải là đầu tư lớn hay kỹ xảo hoành tráng, bởi hình ảnh trong phim rất đơn giản, phim độc lập với ngân sách hạn hẹp, không có lời thoại, càng không có kỹ xảo cầu kỳ. Thế nhưng Flow vẫn đoạt nhiều giải thưởng điện ảnh danh giá nhất thế giới. Mình nghĩ nội dung hay chính là cốt lõi của mọi bộ phim. Dù kỹ xảo có hoành tráng đến đâu, điều đọng lại trong lòng khán giả vẫn là thông điệp mà phim truyền tải. Nghĩ đến nền điện ảnh nước nhà, đặc biệt là phim hoạt hình Việt Nam, câu chuyện của Flow khiến mình tin rằng, có kinh phí đầu tư thì tốt, nhưng quan trọng nhất vẫn là nội dung. Để có nội dung sâu sắc, chúng ta cần những kịch bản chất lượng và sự ủng hộ từ khán giả sẵn sàng đón nhận thông điệp thay vì những nội dung giải trí dễ trôi. Hoặc không phải vì khán giả thích những cái dễ trôi mà họ cũng không có nhiều cái sâu sắc để ủng hộ.

Khi người xem nâng cao năng lực thưởng thức nghệ thuật và có những góc nhìn sâu sắc về cuộc sống, mình tin rằng thế giới quan và cuộc sống của chúng ta cũng sẽ thay đổi rất nhiều. Và đó chính là lúc nghệ thuật chân chính, cái đẹp chân thiện mỹ được tôn vinh và trở thành ngọn đèn soi sáng cho con người. Khi nghệ thuật không chỉ đơn thuần là giải trí mà còn là phương tiện để kết nối, thấu hiểu và truyền cảm hứng, chúng ta sẽ vượt lên trên những bản năng tự nhiên vốn dễ khiến con người lạc lối. Chính trong những khoảnh khắc ấy, khi cái đẹp và tử tế được tôn vinh, chúng ta không ngừng soi chiếu, không ngừng nhận dạng và suy ngẫm về những điều mình nên làm, vượt qua bản ngã, sự ích kỷ. Tất cả muôn loài đều hiểu rằng, không gì có thể chiến thắng được tự nhiên, nhưng bằng sự đoàn kết, sự vị tha, tình yêu thương đồng loại, tất cả chúng ta mới có thể cùng nhau vượt qua những cơn sóng lớn, sống sót và phát triển bền vững trong một thế giới đầy biến động.

Nguồn ảnh: Internet

Cám ơn bạn đã đọc đến đây. Nếu bạn thấy thú vị và bổ ích hãy chia sẻ với bạn vè và đừng quên theo dõi qua Email để không bỏ lỡ những bài viết mới trên Blog. Bạn có thể để lại bình luận để cho mình biết nội dung nào bạn đang quan tâm, cũng như để lại email để mình gửi cho bạn những tài liệu hữu ích.

Theo dõi để nhận Newsletters

Theo dõi Fanpage để nhanh chóng cập nhật bài viết và chia sẻ mới nhất: https://www.facebook.com/Violetstoryblog