Từ kế hoạch đến hành động, đó có thể là một khoảng cách rất gần nhưng cũng có thể là một con đường xa đến vô tận. Mình từng viết bài “Ước mơ của bạn cũng cần một cái deadline”. Và rồi giờ mình lại tự hỏi thế có deadline rồi thì mình sẽ làm gì nữa? Đây là bài học lớn nhất mình học được trong năm 2022.

Dạo gần đây có mấy bạn comment ở bài “Tập viết chữ phong cách Spencerian” xin lại bản mềm cuốn sách học calligraphy mà mình giới thiệu trên Blog. Có một sự thật khiến mình hơi xấu hổ là mình viết bài đó cũng hơn 1 năm rồi, và mình trình độ viết kiểu chữ cổ điển của mình từ đó đến nay dù không đứng yên nhưng cũng tiến bộ rất chậm. Bởi vì mình không dành nhiều thời gian để luyện tập.

Mình nhớ hồi còn đi học đàn Violin ở nhà cô giáo, lúc mới đi học mình gặp một cô bé chơi đàn rất hay. Em ấy kéo bài “Mùa xuân” của Vivaldi. Mình hỏi em học bao lâu rồi mà kéo hay vậy. Em ấy bảo học 4 năm giờ đang luyện thi vào nhạc viện. Sau này, mình cũng được học chơi bản nhạc “Mùa xuân” nhưng có lẽ đó là lúc mình chơi Violin hay nhất. Tính ra từ lúc bắt đầu học Violin đến giờ mình cũng được 5 năm rồi, nhưng đến thời điểm này đừng hỏi trình độ của mình. Giờ chắc nếu cầm đàn thì mình lại đau vai mỏi cổ tê tay. Sau khi đi du học về, rồi nghỉ cách ly Covid-19 một năm, mình quay lại nhà cô học. Mình đã quên cả cách cầm vĩ. Bây giờ mình lại đi du học tiếp. Có lẽ mình chẳng còn cơ hội được học đàn Violin nữa.

Lẽ ra thì mình phải học bài học này sớm hơn, ý là viết nó ra thành lời từ rất lâu rồi nhưng chắc giờ ngôn từ mới đủ để diễn đạt hoặc giờ bài học mới đủ sâu để thốt lên lời. Mấy hôm nay, tình cờ xem những video trên mạng, mình cũng được nhắc lại bài học ấy. Đó là “Big rewards from big commitments” – Thành quả bạn nhận được đến từ sự cam kết, cố gắng, và hành động.  Nó chẳng phải đến từ cái gọi là đam mê, ước mơ, sở thích hay yêu gì cả. Ờ thì yêu đấy, như “What would you do for love?”.

Với những điều mình đạt được ngày hôm nay, dù là cái rất nhỏ, mình cũng đã bỏ rất nhiều công sức. Từ chuyện apply học bổng, đến cả chuyện chăm sóc da, giảm cân, tự học đàn Piano, và biết này biết nọ, chúng đều mất khá thời gian, công sức và tiền bạc. Em họ ở cùng mình từ hồi đại học cũng bảo “em thấy chị thích cái gì thì được cái chị rất đầu tư, có hẳn 2 cây đàn Violin dù kéo đàn như còi tàu hỏa”. Cũng có những điều mình thích, nhưng mình đã không đi đến cùng, và trong hành trình ấy mình cũng không bỏ nhiều thời gian, công sức để đạt được điều mình muốn. Ví dụ như mình từng học võ Vovinam, học Violin và cả chuyện học Tiếng Pháp nữa. Mình học tiếng Pháp từ hồi đại học nhưng giờ vẫn chỉ “chơi game” trên Doulingo. Hôm trước, mình gặp cậu bạn tự học tiếng Nga, tiếng Đức mà cô bạn người Nga của mình phải thốt lên “Nó nói perfect dù mới chỉ học có 2 năm. Bởi thế, mình hiểu rõ giá trị sự cố gắng.  

IMG_6491-01

Con người tự cao, khó tính trong mình đôi khi cũng có phán xét người khác, khi họ nói thích làm nọ làm kia, xong rồi mình thấy đến lên Google tìm hiểu cách làm thôi mà họ cũng chẳng làm. Thậm chí chả cần gõ gì, dạo này Facebook thông minh, có khi tự nhiên nó cũng được gợi ý ở ngay trước mặt. Thế “thích” liệu có nghĩa gì nếu chúng ta không dành xíu thời gian, cong sức vào đó. Ví vậy, mỗi lần nói chuyện với những người mình thấy hơi khoe khoang về “sở thích” nhưng lại chẳng làm gì, thậm chí những vấn đề rất cơ bản cũng không biết, mình thấy khá khó chịu vì thấy mất thời gian. Chúng ta cứ nói và chẳng làm gì cũng không thể giải quyết được vấn đề gì cả. Nhưng đôi khi mình cũng thích suông vậy đấy. Thế nên mình mới bảo mình cũng tự cao và hay phán xét.

Nhiều bạn nhắn tin hỏi mình nhất là về kinh nghiệm apply học bổng. Thực ra mình cũng có chạnh lòng khi đã viết hết tất cả những gì mình biết lên Blog, rồi nhiệt tình trả lời tất cả những câu hỏi nhưng có lẽ ước mơ du học của bạn ấy không lớn lao như mình nghĩ. Có bạn hỏi xong nhưng chẳng bao giờ nộp hồ sơ cả. Có lần có bạn nói với mình muốn apply học bổng Chevening, nhưng bạn ấy còn chả biết bài luận chủ đề gì. Khi mình nói bạn tạo tài khoản để xem hồ sơ cần điền thông tin gì, thì bạn ấy lại tiếp tục hỏi nội dung bài 1, bài 2, bài 3, bài 4 viết thế nào. Thực ra, bọn mình trong nhóm Alumni hay nói với nhau về những câu hỏi khiến người trả lời muốn câm nín. Ngày trước, đọc bài viết của 1 anh Chevening Alumni tư vấn làm hồ sơ, mình nghĩ “Sao ông này đanh đá vậy”. Cuối cùng mình cũng hiểu sao người ta đanh đá thế. Mình chỉ nghĩ “Đến ăn mỳ ăn liền còn phải đi đun nước, ước mơ sao mà ăn sẵn được vậy?. Lên mạng để đọc Q&A đã có sẵn tốn công vậy sao?

Chắc cũng ảnh hưởng từ những gì được học ở trường.  Ở lớp PhD, chúng mình hay nói đến một cái gọi là databox, nơi ghi lại dữ liệu từ mọi hành vi của con người, và máy tính có thể phân thích được tính cách của người đó ra sao. Có trường hợp người ta nói mình thích màu đỏ, nhưng khi tự do lựa chọn lại cứ chọn màu xanh. Có những người nghĩ mình là A, nhưng thực ra họ lại là B. Và nếu hỏi, liệu chúng ta có thực sự hiểu bản thân mình không? Chúng ta có đúng đang đi trên con đường mà mình thực sự mong muốn không? Bản thân mình vẫn ngập ngừng với câu hỏi này.

Ngày xưa mình từng ước mơ làm luật sư. Thậm chí mình từng đổ lỗi cho bố mẹ không cho mình chọn ngành mình muốn mà cứ bắt mình học Kinh tế. Nhưng rồi đến lúc mình nhận ra, dù chị gái mình học Luật, mình là đứa thích đọc sách nhưng mình chưa từng mở sách của chị mình ra đọc. Mình chưa bao giờ tìm cách để học cái mình nói là thích ấy dù mình đã tự học rất nhiều thứ. Hóa ra, đó chỉ là cái suy nghĩ nhất thời sau khi xem Legally Blond và chuyện tình Harvard, chứ thích thì người ta phải tìm cách cơ mà.

Vậy nên, khi người ta nói thích cái này, thích cái kia, dù không phải nói dối nhưng đôi khi cũng chẳng phải nói thật. Lời nói thực ra vô hại nhưng nó cũng lại chẳng mang lại kết quả Bởi vì kết quả được tạo ra từ những gì chúng ta làm thật, cố gắng, kiên trì, chứ không phải chỉ cần hô khẩu hiệu là được.  

Mình là đứa hay dùng sổ Planner. Mình cũng viết về những cuốn sổ của mình trong bài Blog “Nhật ký, sổ tay, Planner và cây bút mực”. Sau bao năm, đổi hết mẫu sổ này sang mẫu sổ khác cuối cùng mình cũng hạ cánh ở kiểu sổ công 6 lỗ với những tờ giấy dotgrid không kẻ sẵn lịch gì cả. Thực ra cái cốt lõi của việc dùng sổ để quản lý thời gian nó không nằm ở cuốn sổ đó xấu hay đẹp, bên trong kẻ mẫu lịch thế nào, mà nó nằm ở việc bạn dành bao nhiều thời gian để thực hiện những kế hoạch bạn viết trong đó. Thậm chí nó còn là “nỗ lực” mở sổ ra hàng ngày để ghi chép thông tin cần thiết. Cuốn sổ ấy có thể đầy kín trang vào tháng 1, nhưng về sau thì cứ cứ thưa chữ dần, đến tháng 12 thì trống trơn. Không phải vì cuốn sổ đó không giúp mình quản lý thời gian hiệu quả mà do chính bản thân mình không duy trì được sự hào hứng với cuốn sổ ấy suốt cả một năm đầy những ngày mệt mỏi, và cũng không đủ động lực để thực hiện hết những điều mình muốn.

Ngày trước mình đã từng tin là chỉ cần viết hết những ước mơ, những điều mình muốn vào nhật ký, rồi sẽ thành sự thật. Có điều rất lạ là hàng năm mình có danh sách những việc lớn muốn làm khoảng 4-5 gạch đầu dòng, ghi ngay trang đầu tiên của planner năm đó. Đến cuối cùng mình chỉ làm được 1-2 điều, mà lại là điều mình thấy khó nhất. Thế nên mình mới nhận ra, chỉ ghi vào sổ thôi không đủ, và khó hay dễ chỉ là ở trong suy nghĩ. Điều quan trọng là mình dành bao thời gian, công sức cho những điều mình thực sự muốn. Nếu thích người ta sẽ tìm cách, còn không thích thì tím lý do.

Ước mơ ở đó, kế hoạch dựng lên rồi nhưng nó có thể mãi ở trong suy nghĩ, mãi ở trên trang giấy nếu như mình không bắt tay làm. Khi làm rồi mới thấy mọi điều thật khác. Nó có thể dễ hơn mình nghĩ, cũng có thể không hay như mình tưởng. Giống như khi mình bắt tay vào viết bài Blog này từ một ý tưởng. Lúc mình tưởng tượng thì hoành tráng lắm, nhưng bắt tay vào viết thì có đủ “cái thốn” xuất hiện và thậm chí câu đầu tiên mình không biết viết gì. Nhưng vượt qua được hết cái thốn ấy thì mới có thành phẩm là một bài viết các bạn đang đọc.

Cả với kế hoạch làm Podcast của mình cũng vậy. Mình cũng định lâu lắm rồi, bởi Podcast ngày càng phổ biến. Bạn mình cũng động viên khá nhiều, và mình cứ ghi vào trong planner “Tuần này thu bài đầu tiên”. Cái kế hoạch lùi từ tháng này sang tháng khác với đủ các lý do. Cuối cùng vào cái tuần bận nhất lúc đang chạy deadline ở trường, mình thức đêm thu số đầu tiên bằng cái tai nghe điện thoại. Dù số đầu một đống tạp âm vì mình chưa tìm hiểu cách chỉnh file nghe, nhưng mình rất vui mừng vì có thể vượt qua rào cản của bước chân đầu tiên ấy. Podcast của mình là Small Steps every day, mời bạn theo dõi.

post26.1

Mình cũng hiểu giá trị của những thói quen, giống như “Small steps everyday”, mỗi ngày một ít rồi chúng ta cũng sẽ hoàn thành những hành trình lớn. Có những cuốn sách mình để trên giá sách đến 6 năm, ví dụ như cuốn “Súng, vi trùng và thép” của Jared Diamond hay “Thế giới Phẳng” của Thomas Friedman vì sách rất dày. Nhưng nếu chỉ mua sách và để trên giá sách thôi, mình sẽ chẳng lĩnh hội được kiến thức gì trong đó cả. Và rồi mình quyết tâm đọc, rất chậm, mỗi ngày có khi chỉ 1-2 trang, cuối cùng cũng hoàn thành và mình rất rất thỏa mãn với hành trình đó. Sự cam kết đôi khi cũng chỉ đơn giản như vậy. Mỗi ngày dành ra một khoảng thời gian, 10 phút cũng được để làm một ít thì sau 1 năm chúng ta cũng sẽ thu lại được thành quả dù nhỏ. Phải đầu tư lớn thì thành quả mới lớn được, chúng ta không thể đòi làm ít ăn nhiều. Nhưng nhỏ bé, còn hơn là sau 6 năm mua đặt lên giá sách mà chưa đọc trang nào. Khi quen rồi, bạn sẽ thấy việc thực hiện không còn khó khăn nữa, mà nó rất nhẹ nhàng như buổi sáng đánh răng vậy. Vì thế, đưa việc học, luyện tập những điều mình muốn vào một thời gian biểu cố định giúp mình có thể thực hiện chúng dễ dàng hơn.

Thôi thì mình đành chấp nhận, có những điều người ta làm có vẻ hay hay, nhưng không ai hoàn hảo. Mình không đủ động lực để dành thời gian, công sức làm, ví thế có hay ho thì cũng để nhìn thế thôi. Và có những việc mình cần làm, và thực sự muốn làm thì phải bỏ thời gian, công sức, và cả kỷ luật với bản thân cùng tất cả những gì có thể hi sinh vào đó.

Đừng chỉ nói về ước mơ nữa. Đừng nhìn ngắm bản kế hoạch nữa. Và cũng đừng đợi thời điểm thích hợp nữa. Hãy bắt tay vào thực hiện ngay thôi. Ước mơ của bạn cũng cần một cái deadline, và để hoàn thành cái deadline ấy chúng ta cần hành động.

Cám ơn bạn đã đọc đến đây. Đừng quên theo dõi qua Email để không bỏ lỡ những bài viết mới trên Blog.

[jetpack_subscription_form show_subscribers_total=”false” button_on_newline=”false” custom_font_size=”16px” custom_border_radius=”0″ custom_border_weight=”1″ custom_padding=”15″ custom_spacing=”10″ submit_button_classes=”” email_field_classes=”” show_only_email_and_button=”true” success_message=”Success! An email was just sent to confirm your subscription. Please find the email now and click ‘Confirm Follow’ to start subscribing.”]