Có một thị trấn mình muốn đến từ lâu mang tên Bradford-on-Avon nhưng mỗi lần nhắc đến tên thị trấn đó, mọi người đều hỏi lại Stardford-Upon-Avon và nghĩ mình phát âm sai. Không phải vậy, thực sự nó là Bradford-on-Avon đó. Avon là tên một con sông miền Tây Nam nước Anh, và Stradford-upon-Avon thì dường như ai cũng biết vì đó là quê hương của Shakespeare. Mình tình cờ biết đến Bradford-on-Avon trong một lần lướt Google maps, và mình thấy thích những bức hình chụp ở đó. Đây cũng là điểm chính mình muốn đến trong chuyến đi tới Somerset. Những thành phố khác chỉ là mình tiện ghế qua khi lên plan. Khi đến Braford-on-Avon, mình nghĩ rằng thị trấn này đáng được chú ý nhiều hơn, bởi nó rất đẹp.

Bradford-on-Avon – Thị trấn lịch sử bên sông Avon

Buổi sáng, mình đi tàu từ Frome. Ga Bradford-on-Avon mang đậm nét đặc trưng của những nhà ga nhỏ ở các thị trấn nước Anh, một ngôi nhà màu vàng, mái nhọn gắn tên của ga tàu cũng là tên thị trấn, trạm bán vé, phòng chờ, quán cà phê nhỏ. Bạn có thể thấy kiểu nhà gà này trong rất nhiều các thị trấn tại Anh. Tất cả đều nhỏ xinh và ấm cúng hòa vào nhịp sống yên ả, cổ kính của thị trấn này. Trong tâm trí của mình. Bradford-on-Avon mang một màu vàng nâu cổ kính. Easter, sau những cơn mưa tháng 4, cảnh vật còn ẩm ướt. Có lẽ Bradford-upon-Avon sẽ hợp với khung cảnh lá vàng của mùa thu hơn.

Bradford-on-Avon là một thị trấn nhỏ nhưng giàu lịch sử nằm ở hạt Wiltshire, Tây Nam nước Anh. Tên gọi “Bradford” có nghĩa là “bến nước rộng” trên sông Avon, phản ánh vị trí địa lý đặc trưng của thị trấn. Những ghi chép sớm nhất về nơi này xuất hiện trong Anglo-Saxon Chronicle vào năm 652, khi một trận chiến diễn ra tại đây. Tuy nhiên, đến năm 1001, thị trấn mới thực sự được xác nhận là một khu định cư, khi Vua Æthelred “the Unready” (978–1016, một trong những vị vua nổi tiếng nhất của nước Anh thời Anglo-Saxon) ban tặng đất đai và nhà thờ địa phương cho Tu viện Shaftesbury. Tu viện Shaftesbury là một trong những tu viện nữ giàu có nhất nước Anh. Điều này giúp thị trấn phát triển như một trung tâm nông nghiệp và tôn giáo quan trọng.

Năm 1539, Tu viện Shaftesbury bị giải thể theo lệnh của Vua Henry VIII, và Bradford-on-Avon được đầu tư bởi các Thương nhân. Bước sang thời kỳ Công nghiệp (từ thế kỷ 17), Bradford-on-Avon chuyển mình từ một thị trấn nông nghiệp sang một trung tâm sản xuất quan trọng, đặc biệt là trong ngành dệt may. Các nhà máy dệt được xây dựng dọc theo sông Avon, tận dụng nguồn nước để cung cấp năng lượng cho máy móc.  Các gia đình giàu có trong thị trấn đầu tư vào ngành dệt, biến Bradford-on-Avon thành một thị trấn công nghiệp thịnh vượng. Và những kiến trúc đặc trưng của thị trấn, những ngôi nhà do những thương nhân buôn len và vải vóc giàu có xây vào thế kỷ 17 và 18 vẫn còn duy trì đến tận bây giờ.

Kho thóc Tithe Barn

Nơi gần bến tàu nhất, mình đi dọc con sông, qua một công viên rộng đến Tithe Barn – Kho thóc thời Trung Cổ có từ thế kỷ 14, thuộc tu viện Shaftesbury. Đây chính xác là một nhà kho, nằm giữa một công viên rộng lớn. Khi mình đi vào mình rất tò mò bởi nó hoàn toàn trống rỗng. Nhưng nhà kho trống rỗng này lại chứa những câu chuyện lịch sử đồ sộ về sự chuyển mình của xã hội Anh và thị trấn Bradford-on-Avon.

Tithe Barn là một trong những kho thóc thời Trung Cổ lớn và và có kiến trúc nổi bật nhất nước Anh. Được xây dựng vào giữa thế kỷ 14, nó từng thuộc Barton Grange, một trang trại lớn do Tu viện Shaftesbury sở hữu. Với chiều dài lên tới 51 mét (167 feet), Tithe Barn được thiết kế để chứa thuế nông sản – một phần mười sản lượng nông nghiệp mà các nông dân phải nộp cho nhà thờ hàng năm để cúng tế.  Sau khi Tu viện Shaftesbury bị giải thể vào năm 1539, Tithe Barn chuyển sang sở hữu tư nhân và vẫn là một phần của trang trại Barton Grange cho đến năm 1914.

Vào đầu thế kỷ 20, khi trang trại không còn cần đến Tithe Barn, công trình này đứng trước nguy cơ bị phá bỏ. Nhận thức được giá trị lịch sử và kiến trúc của nó, Wiltshire Archaeological Society đã can thiệp và tiếp quản việc bảo tồn vào năm 1914. Thực sự đến đây mình ngưỡng mộ cách bảo tồn di tích. Mình đi từ bến tàu vào, qua khu công viên rộng Barton Farm Country Park, không hề có cổng hay bảo vệ gì cả, vào rất tự do, không thu vé. Những gia đình đi dạo quanh công viên ngày cuối tuần, một vài cặp vợ chồng cao tuổi cũng đến nhà kho thăm quan, nhưng cơ bản là không quá đông du khách. Nhưng nhà kho bảo tồn rất tốt, không hề có dấu hiệu vẽ vậy hay rác thải, hoặc có thể những người vô gia cư vào đây ở. Nhưng vì không gian rộng, cổ kính của nó, mình đứng một mình trong này cũng hơi rợn nên mình không nán lại đây lâu.

Sau đó mình đi dọc bờ sông Avon, tiến về phía trung tâm thị trấn.

Trung tâm thị trấn

Cầu Town Bridge bắt ngang qua sông Avon là một công trình kiến trúc lịch sử quan trọng, phản ánh sự phát triển và biến đổi của thị trấn qua nhiều thế kỷ. Town Bridge cũng là điểm đặc trưng nhất của thị trấn mà bạn sẽ thấy trên bất cứ postcast, thông tin du lịch bào về Bradford-on-Avon. Cầu được xây dựng từ thế kỷ 13 và vẫn còn giữ nguyên vẻ đẹp nguyên bản. Trên cầu có một tòa nhà nhỏ hình mái vòm đá, được xây dựng vào đầu thế kỷ 18, ban đầu là một nhà nguyện sở hữu của Tu viện Shaftesbury và sau đó được sử dụng như một nhà giam hai buồng (“lock-up”) của thị trấn từ đầu thế kỷ 18, dùng cho những người say rượu hoặc vi phạm ở thời gian ngắn. Trên đỉnh của tòa nhà có một chong chóng gió hình con cá, được gọi là Bradford Gudgeon. Một câu nói địa phương “dưới con cá, trên mặt nước” mô tả tình trạng của những người bị giam giữ tại đây.

Quán trà Bridge Teas Room.

Địa điểm không thể bỏ qua ở Bradford là The Bridge Tea Room. À không thể bỏ qua là theo quan điểm của mình thôi vì lần nào đi đâu mình cũng phải ăn bánh Scone, uống trà chiều. Mình đã nhìn thấy quán trà này rất nhiều lần trên Instgram, ban đầu mình cứ nghĩ quán trà này ở Cotswolds bởi phong cách rất giống Burford. Mình còn tò mò, sao mình chưa chụp ảnh ở chỗ này. Rồi đến khi đến cây cầu, nhìn sang phía Đông của bờ sông, mình rất ngỡ ngàng, vì quán trà nổi tiếng này còn đẹp hơn ở trong ảnh. Mình đứng bên đường chụp ảnh, một vài xe ô tô đi qua còn dừng lại cho mình chụp. Điều tuyệt vời hơn là quán trà còn bàn khi mình đến, một bữa trà chiều (thực ra khi đó là buổi trưa) trong không gian từ thế kỷ 16.  

Được xây dựng vào năm 1502, tòa nhà này ban đầu là một cửa hàng may và sau đó là nhà của thợ rèn. Với kiến trúc cổ kính và không gian ấm cúng, quán trà mang đến trải nghiệm trà chiều truyền thống đậm chất Anh. Bên trong, nhân viên phục vụ mặc trang phục thời Victoria, những bức tranh, đồ nội thất trong quán đều cổ kính. Vì không gian cổ nên cửa và trần mái rất thấp. Mình được xếp ngồi cạnh khu vực lò sưởi, nhìn ra cửa sổ. Thực đơn của quán bao gồm các loại trà lá cao cấp, bánh ngọt tự làm, bánh nướng và bánh mì kẹp. Đặc biệt, quán đã hai lần được vinh danh là “Địa điểm Trà hàng đầu Vương quốc Anh” bởi UK Tea Guild. Vậy nên mình gọi 1 suất trà chiều với bánh Scone truyền thống và 1 ấm trà. No cả bữa trưa. Về chất lượng, mình thích không gian này, nhưng vị bánh và kem không phải quá suất sắc.

Ăn xong mình sang phía bên kia bờ sông thăm quan khu nhà thờ cổ và những con phố mua sắm.

The Shambles

Địa điểm ăn ảnh nhất ở Bradford-on-Avon không thể không kể đến con phố The Shambles. Cái tên The Shambles rất giống với con phố nổi tiếng ở York, cũng vẫn là những cửa hàng nhỏ, và một góc phố đậm chất Anh cổ điển. The Shambles kết nối giữa Market Street và Silver Street, cũng là 2 con đường chính của thị trấn. Khu vực này từng là nơi đặt các gian hàng chợ thời trung cổ. Tên “The Shambles” bắt nguồn từ từ Anglo-Saxon “scammel”, có nghĩa là gian hàng. Trước đây, con phố này được gọi là High Street. High Street cũng là tên được dùng để gọi những con phố mua sắm ở trung tâm các thị trấn ở Anh. Đến thị trấn nào, muốn mua đồ ở đâu, nơi đầu tiên bạn có thể nghĩ đến là High Street. The Shambles có cửa hàng thịt, những tòa nhà khung gỗ hiếm hoi còn lại ở Bradford-on-Avon có niên đại từ thế kỳ 17, bưu điện cổ và những quán cà phê  và nhiều cừa hàng độc đáo.

Khu vực nhà thờ cổ

Từ The Shambles có thể nhìn thấy nhà thờ Holy Trinity nằm trên phố Church Street. Một trong những điểm nhấn trên Church Street là Church House, một ngôi nhà Georgian được xây dựng bằng đá ashlar tinh xảo, với mặt tiền theo phong cách Palladian, phong cách kiến trúc tiêu biểu thời kỳ Georgian. Gần đó, St Laurence’s Church là một trong số ít những nhà thờ Anglo-Saxon còn tồn tại ở Anh mà không bị thay đổi hoặc tái thiết trong thời kỳ trung cổ. Nhà thờ này được chuyển thành trường học và nhà ở từ thế kỷ 12 và mãi tới thế kỷ 19 mới được quay lại chức năng cũ khi một cha xứ nhận ra mái hình chữ thập đặc trưng của nó. Tất cả những kiến trúc cổ kính, với màu vàng úa đặc trưng nằm bên bờ sông Avon yên ả.

Những cửa hàng trên phố Silver Street

Ra khỏi phố Church Street, mình đi dạo trên phố Silver Street, ngắm nghía những cửa hàng trưng bày những món đồ nhỏ xinh qua cửa kính lấp lánh. Ở đây chỉ có những cửa hàng địa phương mà bạn rất khó để bắt gặp một thương hiệu lớn nào đó. Đi qua một cửa hàng Charity, mình bị thu hút bởi chiếc hộp sách về chiêm tinh học đặt ngay cửa kính. Đi qua đi lại mấy lần, mình quyết định vào cửa hàng xem. Giá chiếc hộp rất rẻ, chỉ có 3 đồng, mà hộp sách, những thẻ bài còn mới nguyên. Nghĩ ngợi một hồi, mình quyết định mua hộp sách đó và công cuộc học Chiêm tinh học của mình bắt đầu.

Cuối chiều, trời lại bắt đầu đổ mưa, mỗi lúc một nặng hạt, mình quay lại bến tàu để trở về Frome, trong lòng rạo rực. Cuối cùng mình cũng đến được Bradford-on-Avon, và hài lòng về chuyến đi này, nơi của một ước nguyện thành hiện thực và một hành trình khám phá mới.

Vẫn là Bath, một ngày mưa

Ngày cuối cùng của chuyến đi Easter 2024, mình ghé qua Bath để tiện đường tàu về Nottingham. Cũng còn một vài điểm mình chưa kịp ghé qua lần trước, bởi mưa to. Nhưng kỳ lạ thật, Bath lại đón mình vào một ngày mưa. Mình bắt tàu từ Frome từ sáng sớm, đến Bath khi những cửa hàng trên có phố mua sắm đậm chất Victoria còn chưa mở cửa. Mình ghé vào cửa hàng, mua một cốc cà phê và một chiếc Conish Pastry, ngồi nhìn ra phía Bath Abby  trước khi cơn mưa trở nên xối xả.

Trời ngớt mưa, mình qua bảo tàng Holburne, Prior Park Landscape Garden, rồi qua No 1 Royal Crescent. Có lẽ từ khóa mình ấn tượng nhất sau chuyến đi này là Palladian, mình cũng vừa nhắc đến từ này khi nói về Church House ở Bradford-on-Avon.

Sau khi rời bào tàng Holburne, mình bắt xe bus tới Prior park, khi mình lên bác lái xe còn hỏi lại mình đến Prior Park thật không, vì nhìn có vẻ mình nên đến Prior Park Colledge (bến sau đó), quay lại trường học sau nghỉ lễ East. Thật vui khi đã ở tuổi băm mà người khác vẫn nghĩ bạn nên đến trường trung học. Prior Park nằm cách trung tâm Bath tầm 30 phút đi xe bus. Hôm nay rất vắng khách du lịch gần như chỉ có mỗi mình, nên mình nhờ cô quản lý giới thiệu qua giúp mình về khuôn viên này, và tiện thể hỏi vậy Palladian là kiến trúc kiểu gì.

Prior Park và kiến trúc Palladian

Đây là một trong những công viên mang phong cách Palladian đẹp nhất nước Anh, được thiết kế vào giữa thế kỷ 18 bởi kiến trúc sư lừng danh John Wood the Elder dưới sự chỉ đạo của Ralph Allen, một doanh nhân giàu có tại Bath. Điểm đặc trưng của kiến trúc Palladian là phần mái đầu hồi hình tam giác và những cột đối xứng. Kiến trúc tân cổ điển này được lấy cảm hứng từ những công trình thời Phục Hưng ở Ý, nổi bật với sự cân đối, vuông vức sử dụng các yếu tố kiến trúc La Mã và Hi Lạp cổ điển. Và đây cũng là kiến trúc đặc trưng ở Bath. Vậy nên khi đi về mình đã nói với thầy là Bath là kiến trúc Pallaidan thời kỳ Georgian (1714–1837) không phải Victoria (1837–1901), một điều mình thấy rất Wow khi học được. Thời Goerigian kiến trúc đơn giản, thanh lịch và đối xứng nhưng hơi “nghiêm túc” thể hiện sự phát riển của tầng lớp quý tộc và trí thức, còn thời Victoria mọi thứ nhìn cầu kỳ, đa dạng, phóng khoáng, đầy cảm xúc thể hiện sự hưng thịnh sau cách mạng công nghiệp nhưng cũng tạo ra sự phân hóa giàu nghèo rõ rệt.

Quay lại với Prior Park, nơi được xuất hiện nhiều nhất trên Instagram là cây cầu nổi tiếng, Palladian Bridge. Có lẽ kiến trúc sư John Wood khi thiết kế cây cầu này cũng đã xác định nó sẽ trở thành một kiến trúc Palladian tiêu biểu và chuẩn mực. Cầu bắc qua một hồ nước lớn, phản chiếu hình ảnh tuyệt đẹp xuống mặt nước, tạo nên khung cảnh thơ mộng và phía sau là tòa nhà của Prior Park Colledge, cũng kiến trúc Palladian mà trước đây mình tưởng đó là một lâu đài. Để đi tới Palladian Bridge, mình cần đi qua một con đường mòn trong khu vườn rất rộng. Cảm giác đi một mình cũng khiến mình đôi lúc nghĩ không biết có nên quay lại hay không.

No 1 Royal Crescent

Mình rời Prior Park thì trời nắng lên rực rỡ khiến mình không khỏi tiếc nuối biết thế đi No 1 Royal Crescent trước còn chiều đi Prior Park. Thời tiết nước Anh thật khó đoán. No 1 Royal Crescent nằm ngay 1 góc của Royal Crescent, nơi được coi là một trong những công trình Georgian vĩ đại nhất thế giới. Khi bạn đứng giữa quảng trường Roycal Crescent, bạn sẽ hiểu tại sao nó vĩ đại.

Ngôi nhà này tái hiện lại cuộc sống của gia đình trung lưu thế kỷ 18 với phòng khách lộng lẫy, phòng làm việc của cha và con trai, phòng ngủ với vải rèm cầu kỳ và phòng ăn với những bộ bát đĩa sứ và thìa dĩa bạc, cùng với khu vực dành cho người hầu và nhà bếp. Đi đến mỗi căn phòng, bạn sẽ nghe những đoạn hội thoại đặc trưng nhất hay diễn ra trong căn nhà. Và một điều mình nhận ra rằng, khi bố và con trai có thể nó về địa lý, hoạt động thương mại và kinh doanh, thì các cô con gái có duy nhất 1 chủ đề là đi vũ hội để kiếm chồng. Một sự đặc trưng rõ rệt trong những câu chuyện của Jane Austen, và nó khiến cho mọi hơi thở của thành phố này đều mang dấu ấn Jane Austen.

Mình nhận ra, những câu chuyện của Jane Austen dường như đi chỉ xoay quanh trang nhật ký với những tâm tư của các thiếu nữ mà không hề đề cập đến bối cảnh xã hội đương thời. Dù nhân vật chính có ngài đại tá trong Lý trí và tình cảm, có những người lính qua làng trong Kiêu hãnh và định kiến, nhưng chưa bao giờ mình hỏi tại sao những người lính ấy lại bận rộn đến vậy. Mình không nói những kiến thức của Jane Austen thiếu kiến thức lịch sử, xã hội mà đơn giản đó chỉ là một góc nhìn, và những chủ đề gai góc hơn về chiến tranh, chủ nghĩa anh hùng được thể hiện trong những tác phẩm khác. Và nếu không có Jane Austen, tâm tư của người phụ nữ cũng chẳng bao giờ được người ta để ý đến. Mặc dù lúc rời ngôi nhà, mình cũng nghĩ “Sao phụ nữ thời kỳ này suốt ngày quẩn quanh mấy chuyện này, rảnh thật”.

Trở về

Có lẽ mình đã trì hoãn hơi lâu khi để có thể kết thúc chuối series những bài viết về chuyến đi Easter 2024 của mình. Đến giờ, lại một kỳ nghĩ Easter nữa chuẩn bị đến rồi. Tự nhiên dạo này không viết bài về những chuyến đi, mình tự nhiên lại thấy bao cảm xúc, trải nghiệm, bài học khi đến những địa điểm thú vị tự nhiên trôi sạch. Đầy tiếc nuối. Bởi thế mà mình muốn ghi lại, ghi lại bằng hết dù chẳng có đủ 1000 tư để viết về một địa điểm rất nhỏ. Cùng với đó là khát khao tiếp tục được khám phá. Có lẽ mình không còn sợ đi một mình đến một nơi xa lạ, một mình đợi xe bus, một mình trễ tàu nữa. Đến bây giờ những nỗi sợ hoàn toàn tan biến, mình chỉ nhớ những khung cảnh thật đẹp và những ngày thật yên bình và tự do. Mùa đông qua, mùa xuân lại đến rồi, mình háo hức cho những chuyến đi mới.

Những cụm mình muốn khám phá trong năm 2025:

  • Hasting – Battle – Bodiaam Castle
  • Vùng Devon: Dartmouth – Clovelly
  • Khu vực quanh Bristol, Glastonbury, Wells,
  • Quay lại Dorset, đến Shaftesbury

Mình cảm giác không chỉ trở về nhà, mà còn là trở về là chính mình, những điều khiến mình bình yên và thích thú.

Nguồn tham khảo thông tin lịch sử:

Cám ơn bạn đã đọc đến đây. Nếu bạn thấy thú vị và bổ ích hãy chia sẻ với bạn vè và đừng quên theo dõi qua Email để không bỏ lỡ những bài viết mới trên Blog. Bạn có thể để lại bình luận để cho mình biết nội dung nào bạn đang quan tâm, cũng như để lại email để mình gửi cho bạn những tài liệu hữu ích.

Theo dõi để nhận Newsletters

Theo dõi Fanpage để nhanh chóng cập nhật bài viết và chia sẻ mới nhất: https://www.facebook.com/Violetstoryblog