Năm 2022, mình viết về sự kết thúc và sự khởi đầu. Hẳn năm 2023 là năm của sự thay đổi và hành trình mới bắt đầu nên có rất nhiều trải nghiệm lần đầu tiên. Thời gian trôi đi nhanh quá. Chẳng hiểu sao, đôi lúc mình thấy mình như bị tắc lại năm 2021. Cứ ngỡ giờ vẫn là năm 2021. Vậy mà 2024 đã đến rồi. Đôi lúc cũng giật mình tự hỏi vậy thời gian qua mình đã làm gì, mình lại thấy ý nghĩa của việc viết lại những trải nghiệm đã qua, không để thời gian trôi đi một cách lờ đờ và trôi vào quên lãng.

Đông năm nay có vẻ lạnh hơn. Giáng sinh tới cùng những đợt mưa lạnh kéo dài. Lâu lắm rồi mình mới trải qua một trận ốm. Nhưng chắc hẳn mình cần thời gian ở trong nhà và ngẫm nghĩ cũng như hoàn thành những việc còn dang dở. Thời gian qua không phải tuần nào mình cũng viết blog, mình bỏ bê việc review sách trên @vitamin.books và cũng không thu âm Podcast đều đặn. Mỗi năm, mình luôn có một check-list những điều muốn đạt được ghi ngay trang đầu nhật ký. Mình luôn đạt những mục tiêu cao vì mình nghĩ “không với được sao ️ mình cũng sẽ ở giữa những vì tinh tú”. Bởi thế mà dù biết mục tiêu khó đạt được nhưng mình vẫn ghi lại để cố gắng. Mỗi năm trong danh sách 10 cái gạch đầu dòng, mình chỉ hoàn thành được 1-2 cái. Những năm trước, mục tiêu lớn nhất là đi học PhD. Và có lẽ bởi vì năm 2022 hoàn thành một mục tiêu lớn và có bước chuyển mình manh mẽ, nên 2023 thực sự chẳng biết làm gì để “gắt” hơn. Và mình cũng chẳng tích được cái gạch đầu dòng nào trong những mục tiêu muốn đạt được trong năm 2023. Ví thế, mình không có cái danh sách những điều mình làm được. Mình chỉ có danh sách những điều mình học được thế này.

DSCF0312 (1)-01
Bức ảnh mình chụp vào ngày 1.1.2023

Học cách đón nhận những điều mới

Mình học cách bình tĩnh làm những điều mình không biết làm và chưa bao giờ làm, học cách đối diện với những điều mới mẻ và những trải nghiệm đầu tiên cho dù điều đó ban đầu có khiến mình hào hứng hay sợ hãi. Làm điều chưa bao giờ làm, nghe điều chưa bao giờ nghe – Đó là cảm giác mình đối diện mỗi ngày, mỗi lần đưa ra một ý tưởng nào đó. Đôi khi họp với giáo sư nói về kế hoạch, mình vẫn trình bày những điều muốn làm rồi sau đó tự nói với bản thân “Nhưng mình không biết làm thế nào cả”. Và rồi cái cảm giác hôm nay không biết phải làm gì rồi cũng thành quen, vì ngày mai mình sẽ biết. 

Năm 2023 có rất nhiều những lần đầu tiên. Lần đầu tiên đi trợ giảng và chấm bài. Lần đầu tiên đi coi thi bị giám thị khác tưởng là học sinh bắt ngồi vào làm bài và mở đề ra không hiểu cái gì. Lần đầu tiên làm việc ở một môi trường chuẩn British để mỗi tuần đi làm ở gần Big Ben. Lần đầu tiên có một công việc dài hạn, đó là làm trợ lý nghiên cứu và tổ chức lớp học về data. Và lần đầu tiên ting ting tiền vào tài khoản mà không phải stipend học bổng. 

2023-06-23-19-16-47-722

Tất cả cuộc sống của mình đều xoay quanh việc ở trường. Cuộc sống PhD không fancy, nhưng mình nghĩ chỉ cần mình tốt mỗi ngày mình thì suốt hành trình mình sẽ tốt. Điều mình thích nhất khi học PhD về công nghệ là được tận mắt thấy và còn tự vẽ ra những điều mà trước đây mình nghĩ chỉ có trong phim viễn tưởng. Lần đầu tiên, chúng mình biến cái “viễn tưởng” được học thành dự án thực tiễn. Kết thúc môn cuối cùng của học kỳ vừa rồi, chúng mình đã làm dự án tư vấn cho Ủy ban thành phố Nottingham về ứng dụng digital twins trong quy hoạch đô thị. Tự nhiên lại thấy mình có vẻ có duyên với nhà nước, chính phủ dù có đi nước ngoài. 

Mình bắt đầu đi thực tập từ tháng 4, lần đầu tiên làm quen với văn phòng, và biết thế nào là môi trường làm việc chuyên nghiệp, được trang bị máy tính, tai nghe, balo đến cả cái cổng chuyển đổi Type C. Mỗi báo cáo, mỗi cái slide cũng có template sẵn chỉ cần bấm một phát là cả cái báo cáo “biến hình” mà chẳng cần chỉnh dòng, căn lề. Đến cái slide muốn dùng icon cũng có sẵn nguyên cả kho.

DSCF2086-01

Mình cũng thử sức apply các chương trình fellowship, tìm việc part-time, và mình có một công việc mới. Công việc của mình là sử dụng ngôn ngữ lập trình để triết xuất thông tin từ các văn bản, các form biểu mẫu và tổ chức các lớp học về data science cho các nhà nghiên cứu trẻ trong lĩnh vực luật và khoa học chính trị. Điều mình thấy “kỳ diệu nhất” của công việc này, đó là mình hoàn toàn sử dụng những điều mình tự học. Ngay cả khi sếp giao việc, mình chẳng biết làm thế nào, nhưng ngày qua ngày ngồi thử hết cách này đến cách khác, cuối cùng mình cũng làm được. Ban đầu, mình đi làm và luôn nơp nớp lo sợ sắp tới bị đuổi vì không làm được, nhưng sau những ngày sửa được chỗ code bị lỗi, sau những lần thấy những thành quả hiện ra trước mắt, mình đã tự tin hơn. Công việc này không chỉ có mình thêm một khoản thu nhập để cuộc sống rủng rỉnh hơn mà còn cho mình tự tin hơn khi đối mặt với những điều chưa bao giờ làm. Và đó là cách mình học thêm được thật nhiều điều mới, nâng cao kỹ năng cho bản thân.

Học cách đối mặt với nỗi sợ và luôn sẵn sàng

Khi mình không còn sợ những điều mình chư bao giờ làm, mình học cách sẵn sàng đối mặt với những điều mình sợ nhất và từng thiếu tự tin nhất. Mình vẫn luôn là đứa viết mượt hơn nói bởi dường như với mình cây bút và bàn phím có một sức mạnh thần kỳ. Mình từng là đứa sợ đứng trước đám đông, một đứa kém tiếng Anh và cứ mở mồm ra là bị chê phát âm không chuẩn dù nói tiếng Anh hay thậm chí tiếng Việt. Điều đó khiến mình sợ mỗi lần phải nói, và mỗi lần thuyết trình. Lúc mới đi học, bạn bè ngồi ăn uống tán ngẫu, mình cũng chẳng hiểu hết mà cười. Nhưng giờ, thuyết trình là cơm bữa, và lên lớp giảng là chuyện phải làm quen. Mình học cách nói trôi chảy hơn, không còn run mỗi lần cầm mic đứng trước các giáo sư, không còn toát mồ hôi mỗi lần thấy những cánh tay đặt câu hỏi. Mình còn làm quen với nhiều tình huống giao tiếp mới khi họp chuyên môn với một người lần đầu tiên gặp, và điều hành thảo luận trong 1 workshop.

Dover

Mình từng dành thời gian để luyện giọng Anh – Anh giống Emma Watson, rồi chuyển sang nhại giọng của JKRowling cho giống người phụ nữ thành đạt. Nhưng rồi ngay cả khi chưa thể nói được giọng Anh – Anh, mình vẫn phải đứng lên thuyết trình. Có một lần, thuyết trình xong, mình “bị” hỏi rất nhiều, xong mình thấy mình làm không tốt. Mình về chỗ mà chẳng dám nhìn mặt supervisor của mình. Nhưng rồi mình nhận ra, khi làm nghiên cứu, càng được hỏi nhiều nghĩa là người ta càng quan tâm đến nghiên cứu của mình. Thầy mình nói mình đã làm rất tốt.

Đứng trước những lần chân đập tay run ấy, mình tự hỏi thế liệu mình đang thực sự sợ điều gì. Sợ bị chê trách như rất nhiều lần mình đã trải qua? Nhưng khi mình nhận ra, nỗi sợ ấy không thể nuốt chửng mình, mình quen với sự đối mặt, và mình không còn sợ nữa. Mình sẵn sàng hơn, và cải thiện bản thân mình mỗi ngày.

Học cách tư duy hệ thống

Có lẽ từ khóa nổi bật nhất năm 2023 này là “System”. Nó không chỉ là một phần trong đề tài nghiên cứu mà nó là kỹ năng mình có thể ứng dụng để giải quyết nhiều vấn đề trong cuộc sống. Tư duy hệ thống là quan điểm nhìn nhận thế giới khách quan trong một thể thống nhất không thể tách rời, mà ở đó tất cả các đơn vị, yếu tố cấu thành, các hiện tượng cơ bản sinh ra từ chúng đều có mối liên hệ, tác động quan lại với nhau trong tổng thể. Tư duy hệ thống là cách hiểu thực tế nhấn mạnh tới mối quan hệ giữa các phần của hệ thống, thay vì chỉ bản thân các bộ phận.

IMG_4230-01

Với tư duy hệ thống, mình cố gắng nhìn mọi vật xung quanh với những góc nhìn đa chiều, cố gắng trả lời những câu hỏi nếu thì, tại sao, rồi từ đó tránh những quyết định vội vã và có thể đưa ra những giải pháp toàn diện hơn. Trong nghiên cứu, mình rất vui, bởi mình cảm thấy tất cả những điều mình đã học ở trường lớp, công việc, và cả tự học trong suốt hành trình vòng vèo vừa qua đều góp phần trong công việc nghiên cứu của mình hiện tại, không một bài học nào là phí hoài. Còn trong cuộc sống, có việc bề mặt nghĩ là tốt, nhưng thực ra lại không tốt. Từ nhỏ chúng mình đã học về thầy bói xem voi. Trước khi mỗi sự việc nào đó, người ta không thể đánh giá và đưa ra giải pháp cho vấn đề ngay khi chưa hiểu hết những liên kết xung quanh nó, và những vấn đề ẩn sau là gì. Để rồi trước khi đứng trước một quyết định nào đó, trước khi cho phép mình ủng hộ hay phản đối điều gì, trước khi lựa chọn sẽ đứng về bên nào cho dù nhiều người xung quanh đã có quyết định của họ, mình sẽ lùi lại để nhìn vào bức tranh toàn cảnh và dành thời gian tìm hiểu những mắt xích rối ren ở phía sau. Và dù đó có là một quyết định không giống ai, dù sau này nhận ra mình đã sai hay đúng, chỉ là giờ mình vẫn đang học cách suy nghĩ mà thôi.

Mình học cách “làm kế hoạch ít đi” để “thực hiện kế hoạch nhiều hơn”

Điều này giúp mình tiết kiệm bao thời gian. Mình luôn tự hỏi bản thân rằng “Mình sẽ làm gì nếu mình không sợ hãi”. Khi mình đã học cách vượt qua nỗi sợ và đối mặt với những điều mới, mình dần suy nghĩ ít đi và hành động nhiều hơn. Khi mình lật giở những trang nhật ký cũ, có bao nhiêu kế hoạch vẫn ngủ quên. Mình hiểu sự tham lam của bản thân và sự hữu hạn của thời gian nhưng mình cũng nhận ra mình phí hoài thời gian vào những việc không cần thiết, bao gồm cả việc đắn đo và chỉ ngồi lo lắng.

Có những khoảng thời gian, mình rất bận. Bên cạnh việc nghiên cứu, mình học 1 môn lấy tín chỉ ở trường và có assignment, đi thực tập, đi làm thêm, mình có một vài dự án cá nhân và làm với nhóm. Có những tuần, lịch nghe giảng trên lớp đã kín thời khóa biểu. Có những ngày mình bắt đầu ngày làm việc lúc 7h sáng và ngồi yên đó đến 8h tối. Khi quá nhiều việc cần phải làm bên cạnh những việc muốn làm, mình chỉ có thể tự nói với mình rằng “Mình phải học cách làm việc nhanh hơn, hiệu quả hơn” vì khó hay dễ, nhiều hay ít, ngập ngụa hay thảnh thơi là do khả năng của mình mà. Có deadline thì mọi việc kiểu gì cũng xong. Vậy sao mình không tự đặt deadline cho ước mơ của mình. Bởi thế, thay vì ngồi kêu học PhD bận lắm, mình sẽ học cách xử lý công việc hiệu quả hơn. Thay vì ngồi sợ những việc mình không làm được, mình sẽ học cách làm. Thay vì sợ thất bại, mình sẽ tiến về phía trước vì mình biết mình sẽ chẳng mất mát gì to lớn mà mình chỉ nhận lại những bài học quý giá. Rồi khi nhìn lại chúng mình chỉ hối hận vì những điều mình không làm hơn là đã làm. 

2023_1028_16381400-01

Học cách đối diện với những điều không vừa ý

Khi tất cả những mục tiêu lớn trong năm 2023 không đạt được, mình lại nhớ đến bài học của năm 2020, 2021, cuộc sống này còn gì vui nếu như mình không còn những thành tựu? Mình vẫn sống vui đó thôi. Một năm qua, thất bại cũng nhiều. Có nhiều lúc mình bực dọc bởi khi công việc nhiều, mình cố gắng sắp xếp mọi thứ theo một trật tự, đúng giờ này mình phải có kết quả này, nhưng có rất nhiều điều trong cuộc sống không nằm trong bàn tay mình. Và cũng có những nơi mình không được chào đón. Mình đã làm quen để không phiền lòng, không ấm ức, vì mình biết điều gì mình cần phải làm, điều gì khiến bản thân mình trở nên giá trị và được tôn trọng. Mình học cách thay đổi góc nhìn, học được sự kiên nhẫn và học được sự lạc quan, học về niềm vui và những động lực xuất phát từ bản thân mình. Bởi vậy dù không có thành tựu nào rực rỡ, mình vẫn thấy hài lòng vì những bài học đã nhận được và tin rằng những điều tuyệt vời đang đợi mình ở phía trước. 

DSCF7234

Học cách chăm sóc bản thân và sống cuộc sống mà mình mong muốn

Điều quan trọng nhất, thầy hướng dẫn của mình luôn nhắc mình rằng, điều quan trọng nhất với mình không phải cái đề tài nghiên cứu mình đang làm, mà là chính bản thân mình. Cuộc sống sinh viên trong căn ký túc xá, mình luôn có trong mình cái cảm giác “một ngày nào đó mình sẽ phải chuyển đi”, bởi thế mà đôi khi mình thấy cuộc sống của mình trong căn phòng này thật tạm bợ, dù rằng mình ở đây ít nhất 4 năm, dài hơi thời gian được bảo hành của một chiếc tủ lạnh hay bất cứ loại máy móc nào. Mua cái gì mình cũng nghĩ “lúc chuyển nhà sẽ vứt đi đâu” để rồi quá lâu mình chẳng mua cho mình một chiếc cọc treo quần áo, mà luôn vắt quần áo ẩm lên cửa, lên ghế. Rồi không dám mua đồ tốt, không dám ăn đồ ngon, không dám mua một thứ khi bản thân vẫn tạm bợ được. Mình không hiểu đó là một tư duy tù túng, keo kiệt hay mình đã bị ảnh hưởng bởi trào lưu “sống tối giản” nhưng theo một cách độc hại, tối giản cả sự tiện nghi, đến nỗi không có đủ cho nhu cầu sống của bản thân.

Thế rồi, mình nhận ra sống ở đây dù chỉ một ngày mình cũng vẫn cần phải sống, sống cho đáng sống. Bạn mình nói “You buy cheap, you buy twice”. Có vẻ nhưng điều đó đúng thật. Mình bắt đầu bằng việc mua thảm nhà tắm, nước tẩy rửa, đồ cọ nhà vệ sinh, đi IKEA mua một chiếc giá treo quần áo mới. Mình mua máy sấy tóc Dyson, dầu gội đầu, kem ủ và dầu dưỡng tóc loại tốt khi thấy tóc mình ngày càng khô và chẻ ngọn. Mình mua đồ dưỡng da loại tốt. Mua một chiếc máy hút bụt để trong phòng… và gần đây mình mua điện thoại mới khi chiếc điện thoại cũ đã có dấu hiệu bật nắp và đơ. Tất cả vẫn nằm trong ngân sách của mình nên mình nghĩ chẳng có gì là phí hoài. Nếu như ngân sách không đủ cho những nhu cầu của bản thân, mình sẽ phải tìm cách cải thiện ngân sách. Bớt được những bực dọc vì thiếu thốn cũng giúp giảm stress và tiết kiệm được thời gian và làm việc hiệu quả hơn, và sống vui vẻ hơn. Bởi thế mình thích từ “sống đủ” hơn là “sống tối giản”. Mình nhớ một câu trong 1 bộ phim, mà mỗi lần tiếc tiền mua đồ mới, mình lại nhắc mình rằng “Nếu không cho mình những điều tốt nhất, thì làm sao xứng đáng với sự ưu tú của bản thân”.

DSCF0674-01

Nghĩ ít đi, làm những điều mình thích, cho bản thân những điều mình cần, mình thấy điều đó giúp cuộc sống nhẹ nhàng hơn rất nhiều. Mình luôn thấy enjoy cuộc sống học tập ở Nottingham. Bởi vậy, mà mình thấy biết ơn và trân trọng những điều mình có, thấy an yên mỗi ngày dù mưa lạnh hay nắng ấm.

Những khởi đầu mới

Có những lúc mình cũng thấy bản thân mình bị mắc kẹt trong một vùng trũng mà không biết làm sao để thoát ra. Rồi mình nhận ra chính bản thân mình phải thay đổi trước khi mình muốn cuộc sống này thay đổi. Những thay đổi mới mình đã và sẽ tiếp tục làm trong năm 2024, (ngoài việc nghiên cứu nói ra đây chỉ khiến bạn đau đầu):

  • Mình sẽ chuyển nhà mới và không ở trong student hall nữa. Mình muốn ở trong một căn nhà, có phòng khách và một khu vườn.
  • Mình đang viết cuốn sách đầu tay. Chắc chắn sẽ không phải du ký hay tản văn bởi vì bạn sẽ vẫn đọc trải nghiệm của mình cùng ảnh minh họa hoàn toàn miễn phí trên trang blog này mà không cần  mua sách giấy. Cuốn sách sẽ là người bạn đồng hành trên hành trình của riêng bạn.
  • Trước đây mình có trang chuyên review phim và sách văn học. Nhưng mình nhận thấy mình quá lười xem phim, nên không cập nhật nhiều. Mình đã chuyển lại nội dung về phim và sách sang blog cá nhân này www.callmeviolet.com và sẽ chuyển trang www.phuonganhviolet.com thành proile cá nhân, với những nội dung chuyên môn, học thuật hơn. Nếu bạn thích đọc những nội dung “đau đầu” hơn thì hãy qua đó nhé.
  • Và sau thời gian dài ấp ủ, mình và một số người bạn thành lập dự án Coaching &Mentoring, phát triển nghề nghiệp, săn học bổng du học, giúp bạn tìm ra định hướng và con đường phù hợp với cá tính của riêng bạn. Chúng mình muốn giúp đỡ những bạn trẻ không may mắn phát triển hết tiềm năng của mình, làm giàu cho bản thân và đóng góp cho xã hội. Những sản phẩm mới của dự án sẽ ra mắt trong những tháng tới. Mình hi vọng sẽ tiếp tục nhận được sự ủng hộ và chia sẻ từ các bạn, những người đã luôn đồng hành cùng mình trong suốt hành trình vừa qua.

Mình ghi lại và cám ơn những bài học của năm 2023. Mình háo hức bước vào 2024. Thay vì cố gắng gói gọn mọi việc trong năm cũ, thay vì những dự định và kế hoạch, mình bắt đầu năm mới với nhiều việc đã khởi đầu. Không sợ dây dưa việc năm cũ sang năm mới mà chỉ muốn lấy bài học năm cũ này nhớ mãi đến về sau. 

Cám ơn bạn đã đọc đến đây, đừng quen theo dõi qua email để không bỏ lỡ những bài viết mới trên Blog.

Theo dõi Blog qua email